Over spreekwoorden en uitdrukkingen zijn ontzettend veel leuke verhalen. Verhalen over waar ze vandaan komen, wat ze betekenen of hoe ze (verkeerd) gebruikt worden.
Hieronder een paar van onze favorieten:
Wie boter op het hoofd heeft, moet niet in de zon gaan lopen.
Wie boter op het hoofd heeft, moet niet in de zon gaan lopen.
Oorsprong:
Over de oorsprong van dit spreekwoord gaan verschillende verhalen rond.
Vervoeren:
Het eerste verhaal komt voort uit de alpenvrouwen die vroeger zuivel, en dus ook boter, op hun hoofd vervoerden Ze gebruikte een platte bak op hun hoofd en droegen daarmee de boter ergens naar toe. Je snapt wel dat het niet slim was om dit te doen als de zon scheen; dan smolt de boter!
Smokkelen:
Er gaat ook een ander verhaal rond dat gaat over de tijd dat boter over de grens tussen Nederland en België werd gesmokkeld. Boter was in Nederland veel goedkoper dan in België vanwege subsidies en heffingen. Daarom smokkelden mensen stiekem boter van de ene naar de andere kant van de grens. De verhalen gaan dat ze dit ook onder hun hoofddeksel droegen zodat niemand het zou zien. Als het dan te warm werd, hadden ze wel een probleem want dan smolt de boter. Pas toen er een gezamenlijk landbouwbeleid kwam, werden de prijzen vergelijkbaar en werd er niet meer gesmokkeld
Betekenis
De uitdrukking betekent dat als je iets verkeerd hebt gedaan, moet je ervoor zorgen dat niemand dit te weten komt zodat ze ook geen kritiek kunnen geven.
Boter op je hoofd hebben
Er is een variant op deze uitdrukking, namelijk boter op je hoofd hebben. Dit is waarschijnlijk een korte versie van het bovenstaande spreekwoord, maar het betekent net iets anders. Het betekent dat als je zelf iets gedaan hebt dat niet mag, dat je ook geen kritiek mag geven aan iemand die hetzelfde heeft gedaan. Heb je bijvoorbeeld iets afgepakt van je zusje en zij doet dit daarna ook bij jou, dan kan je daar niets van zeggen.
Bronnen: Van Dale en Neerlandistiek
Te hard van stapel lopen
Te hard van stapel lopen.
Oorsprong:
Er zijn veel spreekwoorden die hun oorsprong hebben in de scheepvaart. Dit komt omdat de scheepvaart altijd al heel belangrijk is geweest voor Nederland. Een van de spreekwoorden waarvan je dat waarschijnlijk niet had verwacht is ‘hard van stapel lopen’.
Oorsprong:
Als een schip wordt gemaakt, gebeurt dit niet in het water. Als een schip klaar is, wordt het te water gelaten. Bij een scheepswerf is er hiervoor een speciaal gedeelte en dat gedeelte heet een stapel.
Als er een nieuw schip te water wordt gelaten, moet dit heel voorzichtig gebeuren. Als dit te snel gaat, kan het schip kapot gaan, omvallen of ongelukken veroorzaken. Je moet dus niet te hard van stapel lopen.
Betekenis
De uitdrukking betekent dat je iets te snel wil. Als je te hard van stapel loopt, wil je iets te snel en kan je beter wat geduld hebben. Dit wordt veel gebruikt bij mensen die verliefd zijn. Die willen soms al heel snel trouwen en dan zegt men dat ze te hard van stapel lopen en beter nog even kunnen wachten.
Bronnen: Van Dale
Ergens een stokje voor steken
Ergens een stokje voor steken
Oorsprong:
Zie je dat bijzondere ‘kannetje’ dat aan het gebouw hangt? Het is een spreeuwenpotje, net zo een als je op de afbeelding ziet. Hier komt het spreekwoord ergens een stokje voor steken vandaan. Het is een beetje een dieronvriendelijk verhaal. Deze potten werden opgehangen speciaal voor spreeuwen om daar een nest te bouwen. Zodra er dan een nestje was en de eitjes waren uitgekomen, stak iemand er letterlijk een stokje voor. De spreeuwen konden dan wel de jonkies eten geven, maar ze konden er niet uit vliegen. Als de jonge vogeltjes dan een beetje gegroeid waren, werden ze er uit gehaald en werd er spreeuwensoep van gemaakt.
Betekenis
Het spreekwoord betekent dan ook dat je iets tegenhoudt.